Znane są dziś nazwiska wszystkich wielkich agentów drugiej wojny światowej: Richard Sorge, który pracował dla Stalina w Tokio i 7 listopada 1964, w 20. rocznicę jego egzekucji został pośmiertnie uznany Bohaterem Związku Sowieckiego.
>Cycero<, człowiek Himmlera w Ankarze, który fotografował najtajniejsze dokumenty z sejfu brytyjskiego ambasadora sir Hugh Knatchbull –Hugessen’a a potem sprzedawał je pełnomocnikowi Himmlera.
>Coro<, pracujący w Berlinie dla Moskwy porucznik Schulze -Boysen. Francuska agentka o pseudonimie >Kot<. Znane są nazwiska agentów używających pseudonimów >Kent< i >Gilbert< - szefowie agentur Moskwy w Paryżu i Brukseli. Znane są personalia >Dory<, >Sissie<, >Lucy<, >Pakbo< i >Jim<, określanych jako filary >Czerwonej Orkiestry< w Szwajcarii. Tylko >Werter< został po dzień dzisiejszy nierozpoznany.
Tak jak u wielu szpiegów, nie można początku działalności Wertera odnieść do określonej godziny lub do określonego dnia. Nie można nawet ustalić co do tygodnia, kiedy imię >Werter< po raz pierwszy wynurzyło się jako źródło w meldunkach radiowych ze Szwajcarii do Moskwy. Pewne jest tylko, że >Werter< zaczynał pracować latem 1942.
Było to mniej więcej w okresie, kiedy Abwera w Berlinie odkryła i zlokalizowała sowiecką organizację agenturalną, wspomnianą już >Czerwoną Orkiestrę<. Sekcji radiowej wpadł do „sieci” >Coro<, porucznik Luftwaffe Harro Schulze-Boysen. Zlikwidowano wtedy jego siatkę wywiadowczą z łącznikami w wielu ministerstwach i urzędach wojskowych. Moskwa straciła jednego ze swoich najlepszych, godnych zaufania i bardzo efektywnych agentów.
Jednak kilka tygodni później >Werter< wszedł na miejsce >Coro<. A wiadomości >Wertera< były jeszcze lepsze i przychodziły jeszcze szybciej niż te od >Coro<. Aleksander Rado dawał je z pierwszeństwem do Moskwy. Rachele Dübendorfer w Genewie, nazwana >Sissie<, obsługiwała tajną stację nadawczą. Łącznikiem >Wertera< był jednak Rudolf Rössler, alias >Lucy<.
>Werter< był dostarczycielem największych tajemnic, mających swoje źródło bezpośrednio w naczelnym dowództwie wermachtu ( OKW - Oberkommando der Wehrmacht) oraz w głównej kwaterze führera. Miał dostęp do tajemnic, które mogli znać tylko najwyżsi rangą oficerowie oraz funkcjonariusze partyjni. Ci ostatni jednak w mniejszym stopniu.
Gdy Moskwa chciała się dowiedzieć o czymś pilnym i ekstra ważnym, czymś całkowicie tajnym z kręgów najwyższego niemieckiego dowództwa wojskowego, wtedy brzmiało to w radiotelegramach: >Werter< powinien, >Werter< musi! >Werter<, >Werter<, >Werter<! Przykładowo 16 lutego 1943 >dyrektor< żądał od >Dory<: »Natychmiast przez Lucy dowiedzieć się u Wertera, czy Wiaźma i Rżew będą ewakuowane.«
12 czerwca, gdy jeszcze żaden żołnierz niemiecki nie widział nowego czołgu „Pantera”, budowanego specjalnie pod operację „Cytadela”, „Dyrektor” nadawał do Dory. – Proszę dać zadanie Lucy i współpracownikom, by przesłali dane o ciężkim czołgu - nazwanym pantera. Ważne jest: konstrukcja tego czołgu i charakterystyka techniczna, siła opancerzenia. Czy ma on urządzenie dla miotacza płomieni i do zadymiania? Miejsca postoju i zakłady, które ten czołg wytwarzają. Jak wysoka jest produkcja miesięczna?«Odpowiedź nie została przechwycona, jednak dziś nie ma wątpliwości, że Rosjanie uzyskali wyczerpującą odpowiedź.
By zbytnio nie zaciemniać tematu, ograniczę się do okresu bezpośrednio poprzedzającego operację „Cytadela”, czyli do czasu rozpoczęcia bitwy pod Kurskiem przez wojska niemieckie (5 lipiec 1943).
Odszyfrowywane – będące w niemieckich archiwach - radiotelegramy, które w tygodniach przed >Cytadelą< przechodziły przez szwajcarskie nadajniki sowieckiej agentury, pokazują skalę i trafność przekazywanych do Moskwy informacji. Przy tym niemiecka abwera radiowa wyłapywała wówczas tylko część zaszyfrowanych meldunków, ale to i tak wystarcza, by uznać, że >dyrektor< w Moskwie był znakomicie poinformowany.
Dowiedział się o zestawieniu niemieckich związków ofensywnych na obu miejscach uderzeniowych na przyszłym froncie >Cytadeli<. Dowiedział się o dokładnej liczbie niemieckich dywizji pancernych i ich wyposażeniu. Dowiedział się o planie, punkcie ciężkości i pierwszych celach operacyjnych, które w rozmowach zostały podane prawidłowo.
>Dyrektor< w Moskwie dowiadywał się o rozważaniach, które były prowadzone w naczelnym dowództwie wermachtu, w najściślejszym gronie Hitlera i w sztabie generalnym naczelnego dowództwa wermachtu.
Radiotelegram, w którym została przekazana ostateczna data natarcia dla operacji >Cytadela< nie znajduje się w niemieckim zbiorze dokumentów. Brakuje także informacji o tajnej konferencji w głównej kwaterze führera z 1 lipca. Można jednak wywnioskować z sowieckich źródeł, że obie informacje dotarły do Moskwy.
c.d.n
Cz.1:
http://andromeda.salon24.pl/660761,najwiekszy-szpieg-stalina
